Windows XP 1
Basic Windows XP course for
Childern’s Development Centre
2 Windows XP
Table of Content
1. Fundamental of a Computer ..........................................1
2. Hardware......................................................................1
3. Software.......................................................................1
4. Mouse ..........................................................................1
5. Keyboard ......................................................................2
6. Drives...........................................................................4
7. Windows.......................................................................4
8. Desktop ........................................................................4
9. Start botton ..................................................................5
10. Shortcut icon.................................................................5
11. Drives size ....................................................................5
12. Explorer........................................................................5
13. Folder...........................................................................6
14. Font .............................................................................6
15. Recycle bin ...................................................................6
16. Calculator .....................................................................7
17. Character map ..............................................................7
Create: Mae Tao Clinic’s Computer Team
mail: kyawcross@gmail.com
web: www.zwekabin.org
ဤမွတ္စု၏ တစိတ္တပိုင္းကို ျဖစ္ေစ၊ အျပည့္အစံုကိုျဖစ္ေစ လြတ္လပ္စြာ ကူးယူျဖန္႔ေ၀ခြင့္ျပဳသည္။
Windows XP 1
Fundamental of a Computer
Hardware
ကြန္ျပဴတာတလံုးရဲ႕ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕ႏိုင္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ျပဴတာတလံုးမွာပါတဲ့ အေျခခံပစၥည္းေတြကေတာ့
1. Monitor (ေမာ္နီတာ) - ကြန္ျပဴတာမွာ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြကို ျမင္ရဖို႔အတြက္ပါ။
2. CPU (Central Processing Unit) - ကြန္ျပဴတာ တခုလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ဆက္စပ္ ေပးသူပါ။
3. Keyboard (ကီးဘုတ္) - သူ႕ေပၚက ခလုတ္ေတြကို ႏွိပ္ရင္းနဲ႔ စာေတြ႐ိုက္ဖို႔၊ ကြန္ျပဴတာကို ခိုင္းေစဖို႔ အသံုးျပဳပါတယ္။
4. Mouse (ေမာက္စ္) - ကြန္ျပဴတာကို ခိုင္းေစအမိန္႔ေပးဖို႔ပါ။
ဒါေတြအားလံုးဟာ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕ႏိုင္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ဟာ့ဒ္၀ဲ လို႔ ေခၚပါတယ္။
Software
ကြန္ျပဴတာကို ခိုင္းေစအမိန္႔ေပးႏိုင္တဲ့ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕မရေသာ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အျခားတဘက္မွာေတာ့ ေဆာ့၀ဲ ဆိုတာရွိပါတယ္။ သူကေတာ့ လက္နဲ႕ကိုင္တြယ္ ထိေတြ႕ လို႔မရ။ ... ကြန္ျပဴတာကို မိမိလိုအပ္ရာ
လိုက္ၿပီး လုပ္ေပးေအာင္ ခိုင္းေစ အမိန္႔ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိလိုအပ္ခ်က္နဲ႔အညီ သင့္ေတာ္တဲ့ ေဆာ့၀ဲ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို သံုးၾကရမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ- စာရင္းဇယားေတြျပဳစုဖို႔ဆိုရင္ MS Excel ေတြကို သံုးမယ္။ အစီရင္ခံစာေတြ ႐ိုက္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ MS Word, Adobe PageMaker
စတာေတြကို သံုးမယ္ေပါ့ေလ။ ဓာတ္ပံု၊ ႐ုပ္ပံုေတြ ျပင္ဆင္တည္းျဖတ္ဖို႔ ဆိုရင္ေတာ့ Adobe Photoshop, Corel PhotoPaint
စတာေတြကို သံုးရမယ္ေပါ့။
Mouse
ေမာက္စ္မွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုရင္ ဘယ္ ညာ ခလုတ္ ၂ ခု ရွိပါတယ္။
ေမာက္စ္ကို ႏွိပ္တာ (ကလစ္လုပ္တာ) ၃ မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
Click - ႐ိုး႐ိုးကလစ္လုပ္တာကိုေျပာတာပါ။ (တခုခုကို ေ႐ြးခ်ယ္လိုတဲ့အခါမွာ သံုးပါမယ္ ...)
Double Click - ကလစ္ ၂ ခ်က္ဆက္တိုက္ ျမန္ျမန္လုပ္ရပါမယ္။ (တခုခုကို ဖြင့္လိုတဲ့အခါမွာ သံုးပါမယ္ ...)
Right Click - ညာဘက္ျခမ္းက ခလုတ္ကို ကလစ္လုပ္ရပါမယ္။ (ပိုၿပီးျမန္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ရဖို႔အတြက္ pop menu ကို
ေခၚခ်င္တဲ့အခါမွာ သံုးပါမယ္ ...)
2 Windows XP
ေမာက္စ္ ေလ့က်င့္ဖို႔အတြက္
Start > Control Panel > Mouse ကို ဖြင့္ၿပီး Double Click ေလ့က်င့္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာဘဲ Double Click ရဲ႕ အျမန္ႏႈန္းကို
ခ်ိန္ညႇိႏိုင္ပါတယ္။
Paint
ေမာက္စ္ေလ့က်င့္ဖို႔အတြက္ ေနာက္ထပ္တခုကေတာ့ Paint ကို အသံုးျပဳဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
Start > All Programs > Accessories > Paint ကို ဖြင့္ပါ။ အဲဒီမွာ ႐ုပ္ပံုေတြ ဆြဲၾကည့္ပါ။ အေရာင္ေတြ ျဖည့္ၾကည့္ပါ။ စာေတြ
႐ိုက္ၾကည့္ပါ။
· Tool bar ထဲမွာ Pencil, Brush စတာေတြ ရွိပါတယ္။ တခုခုကို ကလစ္ပါ။
· အေရာင္ယူဖို႔အတြက္ ေအာက္ဆံုးနားက Color bar မွာ ႀကိဳက္ရာအေရာင္ကို ကလစ္ပါ။
· Drawing area ထဲမွာ ႏွစ္သက္ရာ ပံုေတြ ဆြဲႏိုင္ပါၿပီ။
· ျပင္ဆင္ခ်င္တာ ဖ်က္ခ်င္တာရွိရင္ Tool bar ထဲမွာ Eraser (ခဲဖ်က္) ရွိပါတယ္။ သူ႕ကို ကလစ္ၿပီး ကိုယ္ဖ်က္ခ်င္တဲ့
အရာေတြေပၚမွာ ေမာက္စ္ကို ဖိဆြဲေပးပါ။
· စာ႐ိုက္ဖို႔အတြက္ကေတာ့ "A" ပံုစံနဲ႔ျပထားတဲ့ tool ကို ယူၿပီး ႐ိုက္ရပါမယ္။
Keyboard
ကြန္ျပဴတာကို အမိန္႔ေပးေစခိုင္းဖို႔ စာေတြ႐ိုက္ဖို႔အတြက္ အဓိက အသံုးျပဳရမွာ Keyboard ပါ။ မသိမျဖစ္ သိထားရမယ့္ keys ေတြနဲ႔
သူတို႔ရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပံုေတြကို ေသခ်ာမွတ္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။
· ပံုမွန္အားျဖင့္ ကီးဘုတ္ေတြမွာ key ၁၀၁-လံုးရွိပါတယ္။
· Esc - escape key လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းတခုမွ ထြက္ဖို႔အတြက္ သူ႕ကိုႏွိပ္ပါ။
Windows XP 3
· F1, F2 ကေန F12 အထိ ရွိပါတယ္။ သီးျခား ေဆာင္႐ြက္ခ်က္မ်ားအတြက္ အသံုးျပဳဖို႔ပါ။ (ဥပမာ - F1- Help, F2-
Rename)
· Tab - စာ႐ိုက္တဲ့အခါမွာ အကြာအေ၀း ညီညီညာညာ ျခားခ်င္တဲ့အခါမွာ သံုးရပါမယ္။
· Caps Lock - စာလံုးႀကီးသက္သက္ ႐ိုက္ခ်င္တဲ့အခါမွာ သူ႕ကိုအရင္ႏွိပ္ပါ။ ၿပီးမွ စာ႐ိုက္ပါ။
· Shift - စာလုးံႀကီး ႐ိုက္ခ်င္ရင္ Shift ကို ဖိထားရင္း အကၡရာစာလုံးကိုပါ တၿပိဳင္တည္း ႐ိုက္ရပါမယ္။
· Ctrl - Control ကြန္ထ႐ိုးလ္ ျဖစ္ပါတယ္။
Alt - Alternate ေအာ္လ္တာနိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔တခုခုနဲ႔ အကၡရာတခုခုနဲ႔ တြဲၿပီးႏွိပ္ရင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တခုကို ပိုၿပီးျမန္ျမန္ရေစပါမယ္။
ဥပမာ -
Ctrl + Esc > Start Menu ဖြင့္ေပးပါမယ္။
Alt + Tab > Switch Program ဖြင့္ထားတဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို တခုကေနတခု ေျပာင္းဖြင့္ေပးပါမယ္။
Ctrl + S > Save ဖိုင္ကို သိမ္းဆည္းေပးပါမယ္။
Alt + F > File menu ဖိုင္မီႏူးကို ဖြင့္ေပးပါမယ္။
Ctrl + Alt + Delete ကြန္ျပဴတာကို အစကေန ျပန္ဖြင့္ခိုင္းတဲ့အခါ သံုးပါတယ္။
· Space bar - အကၡရာ တလံုးစာ ေနရာျခား ေပးပါမယ္။
· Back space - Insertion point ဘယ္ဘက္က စာလံုးေတြကို ဖ်က္ေပးပါမယ္။
· Delete - Insertion point ညာဘက္က စာလံုးေတြကို ဖ်က္ေပးပါမယ္။
· Status Lights - Num lock, Caps lock ေတြ ဖြင့္ထား / မထား သိႏိုင္ဖို႔ပါ။
· Numeric keys - Num lock မီး လင္းေနမယ္ဆိုရင္ ဂဏန္းေတြ ႐ိုက္ႏိုင္ပါမယ္။ မီးမလင္းေနရင္ Mouse အစား
အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
· Arrow keys - cursor ေနရာေရႊ႕ဖို႔ပါ။
· Enter - ကြန္ျပဴတာကို ဆက္လက္အလုပ္လုပ္ရန္ ညႊန္ၾကားဖို႔။ စာ႐ိုက္ေနစဥ္ ျဖစ္ရင္ စာပိုဒ္အသစ္ စ႐ိုက္ျခင္းကို
ျဖစ္ေစပါမယ္။
· Home / End ဘယ္ ပ႐ိုဂရမ္မွာမဆို စာ႐ိုက္ေနတဲ့အခါမွာ cursor ကို စာေၾကာင္းရဲ႕ ေရွ႕ဆံုး / ေနာက္ဆံုးကို ပို႔ေပးမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။
4 Windows XP
Drives
ကြန္ျပဴတာထဲမွာ အခ်က္အလက္ေတြ သိမ္းဆည္းတဲ့ေနရာျဖစ္တဲ့ Hard disk နဲ႔ အျခား Disk အားလံုးကို Drive ေတြ လို႔ဘဲ
ေခၚပါတယ္။ ဥပမာ - Drive C, Drive D စသျဖင့္ပါ။
ကြန္ျပဴတာ တလံုးရဲ႕ အေျခခံ Drive ေတြကေတာ့ …
· Local Disk C
· Local Disk D
· CD/DVD Drive E
· Removable Disk F စသျဖင့္ ရွိပါမယ္။
Local Disk ေတြက ပထမဆံုးလာမွာ ျဖစ္ၿပီး CD Drive က ဒုတိယနဲ႔ သူတို႔ေနာက္မွာမွ Removable Drive တို႔ လိုက္လာပါမယ္။
ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုရင္ေတာ့ C, D, E, F, G … Z စသျဖင့္ အစဥ္လိုက္ဘဲ ရွိပါမယ္။
· Local Disk က အမ်ားအားျဖင့္ C, D ဆိုၿပီး ၂ ခုခြဲထားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ C တခုတည္းလည္း ထားႏိုင္သလို C, D, E
စသျဖင့္လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ထားႏိုင္ပါတယ္။
· CD/DVD Drive က်ေနာ့ Local ရဲ႕ ေနာက္မွ စေပၚပါမယ္။ Local C တခုတည္းဆိုရင္ CD/DVD က D ျဖစ္ပါမယ္။ Local C,
D ႏွစ္ခုဆိုရင္ CD/DVD က E ျဖစ္ပါမယ္။
· Removable က်ေတာ့ CD/DVD က E ျဖစ္ရင္ Removable က F ျဖစ္ပါမယ္။
Windows
Windows ဆိုတာ Operation System (OS) တခုပါ။ စက္ဖြင့္စနစ္ လို႔ ဆိုၾကပါစို႔။ ဒီေန႔အသံုးမ်ားတဲ့ OS ေတြကေတာ့ Windows,
Linux, OS X တို႔ပါ။ အျခား OS ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အခုေလ့လာၾကမွာကေတာ့ Windows XP ပါ။ XP ဆိုတာကေတာ့
eXperience ကို ဆိုလိုတာပါ။
Desktop
Monitor's screen ကို Desktop လို႔ ေခၚပါတယ္။
· Desktop ရဲ႕ ေအာက္ဆံုးမွာ Start menu bar ရွိတယ္။
o Start menu bar ဆိုတာ Start ေရးထားတဲ့ အျပာေရာင္အတန္း တခုလံုး ျဖစ္ပါတယ္။
o ဘယ္ဘက္ေဒါင့္မွာ Start botton ပါတယ္။ ကိုယ္ဖြင့္ခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ေတြဆီကို ေရာက္ေအာင္ သြားဖို႔အတြက္
သူ႕ကို ကလစ္လုပ္ရပါမယ္။
o Start botton ရဲ႕ေဘးမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ Window Media Player နဲ႔ အျခား ပ႐ိုဂရမ္အခ်ိဳ႕ကို ေတြ႕ရမွာပါ။
ကိုယ္အသံုးမ်ားမယ္ထင္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို လြယ္လြယ္နဲ႔ ျမန္ျမန္ရယူႏိုင္ေအာင္ အဲဒီေနရာမွာ လာၿပီး
ထားႏိုင္ပါတယ္။
o အလယ္ပိုင္းမွာေတာ့ လက္ရွိဖြင့္ထားတဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို ေဖာ္ျပေနပါမယ္။
o ညာဘက္ေဒါင့္မွာေတာ့ System tray ရွိပါတယ္။ Day - Date – Time ကစၿပီးေတာ့ အသံုးမ်ားမယ့္၊
လိုအပ္မယ့္ icons ေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူယူႏိုင္ဖို႔ ျပထားတာေတြ႕ရပါမယ္။
· အလယ္ဘက္မွာ icons ေတြရွိတယ္။
o icon ဆိုတာ သက္ဆိုင္ရာ Application program အသံုးခ် ပ႐ိုဂရမ္ တခုစီကို ကိုယ္စားျပဳထားတာျဖစ္ၿပီး icon
တခုကို ဖြင့္လိုက္ရင္ သက္ဆိုင္ရာ ပ႐ိုဂရမ္ တခုပြင့္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။
Windows XP 5
Start botton
ကြန္ျပဴတာကို ပိတ္ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ လိုခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ တခုခုကို ဖြင့္ဖို႔ေတြကို ဒီကေနစၿပီး လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
· ကြန္ျပဴတာကို ပိတ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ Start > Turn Off Computer > Turn Off ဆိုၿပီး အဆင့္ဆင့္ ကလစ္လုပ္ေပးရပါမယ္။
· ပ႐ိုဂရမ္တခုကို ဖြင့္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ Start > All Programs ကတဆင့္ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ကို လိုက္ရွာၿပီးေတာ့
ကလစ္လုပ္ရပါမယ္။
· ကိုယ္ဖြင့္ခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ရဲ႕ ကိုယ္စားျပဳ icon တခုဟာ ဒက္စ္ေတာ့ ေပၚမွာ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ အဲဒီ အိုင္ကြန္ကို
တိုက္႐ိုက္ဖြင့္ႏိုင္ပါတယ္။
Shortcut icon
အသံုးမ်ားမယ့္ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို ဒက္စေတာ့ေပၚ ေရွာ့ကတ္အိုင္ကြန္ ပို႔ထားေပးရင္ အေ၀းႀကီးေလွ်ာက္သြားဖြင့္ ေနဖို႔မလိုေတာ့ဘဲ
ဒက္စေတာ့ ေပၚကေနဘဲ တိုက္႐ိုက္ဖြင့္ႏိုင္ပါတယ္။
· Start > All Programs ကေနတဆင့္ လိုခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ ေရာက္ေအာင္သြားပါ။ ေတြ႕ၿပီဆိုရင္ သူ႕ကို Right Click > Send
to > Desktop (Create Shortcut) ကို ကလစ္လုပ္လိုက္တာနဲ႔ အိုေကသြားပါၿပီ။
Drives မ်ားႏွင့္ ဖိုင္မ်ား၏ အရြယ္အစား
Drive ေတြနဲ႔ ဖိုင္ေတြရဲ႕ အရြယ္အစားကို သိဖို႔အတြက္ (ဥပမာ- Drive C)
1. My Computer ကို ဖြင့္ပါ။
2. Drive C ေပၚမွာ Right Click > Properties ကို ကလစ္ပါ။
3. အျပာေရာင္ ေဖာ္ျပထားတာက အသံုးျပဳၿပီးတဲ့ အရြယ္အစား (Used space) ျဖစ္ၿပီး ခရမ္းေရာင္က်ေတာ့ က်န္ရွိေနေသးတဲ့
ေနရာလြတ္ အရြယ္အစား (Free space) ပါ။
4. စုစုေပါင္း အရြယ္အစား (Total space) ကိုေတာ့ Capacity ဆိုၿပီး ေအာက္ဆံုးမွာ ေဖာ္ျပထားပါမယ္။
5. Local Disk, Removable Disk, CD/DVD စတာေတြအားလံုးရဲ႕ Space ကို ဒီနည္းနဲ႔ စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။
6. ဖိုင္တခုရဲ႕ အရြယ္အစား ဘယ္ေလာက္ရွိတာလဲ ဆိုတာကိုလည္း ဒီနည္းနဲ႔ဘဲ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
Unit of size in computer
စာလံုးတလံုး / Space bar တခ်က္ကို 1 bit လို႔ တြက္ပါတယ္။ 8 bit မွာ 1 byte စသျဖင့္ တြက္ခ်က္ပံုကို ေအာက္မွာၾကည့္ပါ။
8 bit = 1 byte
1024 bytes = 1 kilo byte (KB)
1024 kilo bytes = 1 mega byte (MB)
1024 mega bytes = 1 gega byte (GB)
Explorer
Explorer ကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ ကြန္ျပဴတာထဲမွာ ဖိုင္ေတြ ဖိုလ္ဒါေတြ ဘယ္ေနရာမွာ ထားရွိသလဲဆိုတာကို ၾကည့္ဖို႔၊ လိုအပ္ရင္ ဖိုင္ေတြ
ဖိုလ္ဒါေတြကို အမည္ေျပာင္းဖို႔၊ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းေပးဖို႔ေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
My Computer > Right Click > Explorer ကို ကလစ္လုပ္ပါ။ Explorer window ပြင့္လာပါမယ္။
6 Windows XP
ဘယ္ဘက္ျခမ္းမွာ
· Desktop
· My Document
· Local Disk C, Local Disk D စတာေတြကို ေတြ႕ရပါမယ္။
အဲဒီထဲက တခုခုကို ကလစ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ညာဘက္ျခမ္းမွာ သက္ဆိုင္ရာ ဖိုင္ေတြ ဖိုလ္ဒါေတြ ေပၚလာပါမယ္။ ဥပမာ My Document
ကို ကလစ္လိုက္ရင္ ညာဘက္ျခမ္းမွာ My Document ထဲ ရွိတဲ့ ဖိုင္ေတြအားလံုးေပၚလာမွာပါ။
Folder
ဖိုလ္ဒါအသစ္တခု ရယူဖို႔ Explorer ကို ဖြင့္ပါ။ ဥပမာ Drive D ထဲမွာ ဖိုလ္ဒါအသစ္ ရယူခ်င္တယ္ဆိုရင္
1. Explorer ကတဆင့္ Drive D ကို ဖြင့္ပါ။ (Explorer ရဲ႕ ဘယ္ဘက္ျခမ္းမွာ Drive D ကို ကလစ္။ ညာဘက္ျခမ္းမွာ Drive D
ထဲက ဖိုင္ေတြ ဖိုလ္ဒါေတြ ျမင္ေနရပါမယ္။)
2. ညာဘက္ျခမ္းထဲက ေနရာအလြတ္တေနရာမွာ Right Click > New > Folders ကို ကလစ္ပါ။
3. ေပၚလာတဲ့ New Folder အစား ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့ အမည္တခု ႐ိုက္ထည့္ေပးပါ။ ၿပီးရင္ အျခားတေနရာရာမွာ ေမာက္စ္ကလစ္
လုပ္လိုက္ရင္ ေပးခဲ့တဲ့အမည္နဲ႔ ဖိုလ္ဒါတခုရလာပါၿပီ။
4. ဖိုလ္ဒါကို အမည္ျပန္ေျပာင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ အဲဒီဖိုလ္ဒါေပၚမွာ Right Click > Rename ကို ကလစ္ၿပီး ႀကိဳက္တဲ့အမည္
ျပန္ေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။ ဖိုင္ေတြကိုလည္း ဒီနည္းနဲ႔ အမည္ေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။
5. ဖ်က္ခ်င္တဲ့ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါတခုကို Right Click > Delete လုပ္ၿပီး ဖ်က္ႏိုင္ပါတယ္။
6. ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ တခုကို ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေရႊ႕ခ်င္တဲ့ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါကို ေမာက္စ္နဲ႔ဖိဆြဲၿပီး ေရႊ႕ခ်င္တဲ့ေနရာကို
တိုက္႐ိုက္ ေရႊ႕ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ My Document ထဲက ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါတခုကို Drive D ထဲ ေရႊ႕ေျပာင္းတာမ်ိဳး
လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ (Right Click > Send to လုပ္ျခင္းနဲ႔လည္း ေရႊ႕ေျပာင္းေပးႏိုင္ပါတယ္။)
7. ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါေတြကို ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းတဲ့အခါ အသစ္ေျပာင္းတဲ့ ေနရာနဲ႔ မူလေနရာတို႔ဟာ Drive တခုထဲမွာ ျဖစ္တယ္ဆိုရင္
မူလေနရာမွာ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ မက်န္ေတာ့ပါဘူး။ Drive မတူရင္ေတာ့ မူလေနရာမွာလည္း ေကာ္ပီတခု က်န္ခဲ့ပါမယ္။
8. ေျပာင္းေရႊ႕ခ်င္တဲ့ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါကို Right Click > Copy / Cut လုပ္ၿပီး အသစ္ထားမယ့္ေနရာမွာ Right Click > Paste
လုပ္ျခင္းနဲ႔လည္း ေရႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။ (Copy လုပ္ရင္ မူလေနရာမွာ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ က်န္ေနဦးမွာျဖစ္ၿပီး Cut လုပ္ခဲ့ရင္
မူလေနရာမွာ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ မက်န္ေတာ့ပါဘူး။)
Fonts
ေဖာင့္ဆိုတာ စာလံုးပံုစံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာစာ၊ ကရင္စာ စသျဖင့္ ႐ိုက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ စက္ထဲမွာ ျမန္မာေဖာင့္၊ ကရင္ေဖာင့္
ရွိထားရပါမယ္။ ေဖာင့္မရွိေသးရင္ စက္ထဲကို ေဖာင့္ထည့္သြင္းေပး (Font install) ရပါမယ္။
1. Explorer ကို သံုးၿပီး ထည့္သြင္းခ်င္တဲ့ ေဖာင့္ကို Right Click > Copy လုပ္ပါ။
2. My Computer > Drive C > Windows > Fonts ဖိုလ္ဒါထဲမွာ Right Click > Paste လုပ္ပါ။ ဒါဆို ေဖာင့္ထည့္သြင္း
ၿပီးပါၿပီ။
3. Fonts ဖိုလ္ဒါကို Start > Control Panel > Fonts ဆိုၿပီးလည္း သြားေရာက္ ဖြင့္ႏိုင္ပါတယ္။
Recycle bin
ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ တခုခုကို Delete လုပ္မယ္ဆိုရင္ တကယ္ဖ်က္မွာလား / မဖ်က္ဘူးလားဆိုတာကို ကြန္ျပဴတာက ေမးပါတယ္။ အဲဒီ မွာ
Yes ကို ကလစ္ရင္ ဖ်က္မွာျဖစ္ၿပီး No ဆိုရင္ မဖ်က္ေတာ့ပါ။
ဖ်က္ပစ္လိုက္တဲ့ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါေတြကို ကြန္ျပဴတာကေန တခါတည္း အၿပီးအပိုင္ ဖ်က္ပစ္လိုက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ Recycle bin လို႔
ေခၚတဲ့ အမိႈက္ပံုးထဲမွာ ေခတၱ သိမ္းဆည္းထား ေပးပါမယ္။ လိုအပ္ရင္ Recycle bin ကိုဖြင့္ၿပီး ကိုယ့္ရဲ့ဖိုင္ကို Right Click > Restore
လုပ္ေပးလိုက္ရင္ အဲဒီဖိုင္ဟာ မူလ ရွိခဲ့တဲ့ေနရာကို ျပန္ေရာက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ အဲဒီဖိုင္ကို ျပန္အသံုးျပဳႏိုင္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
မူလရွိခဲ့တဲ့ေနရာကို ျပန္ရွာရတာ အခက္အခဲ ရွိမယ္ဆိုရင္ Right Click > Cut လုပ္ၿပီး ကိုယ္ျပန္ထားခ်င္တဲ့ေနရာမွာ Right Click >
Paste လုပ္ျခင္းနဲ႔လည္း ဖ်က္ၿပီးသားဖိုင္ေတြကို ျပန္အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
ဖိုင္တခုကို ကြန္ျပဴတာထဲကေန အၿပီးအပိုင္ ဖ်က္ပစ္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ Recycle bin ကို Right Click > Empty Recycle Bin
လုပ္ပါ။ ဒါဆို အၿပီးအပိုင္ ဖ်က္ပစ္လိုက္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Windows XP 7
Calculator
ဂဏန္းတြက္စက္ အသံုးျပဳဖို႔လိုတယ္ဆိုရင္ Start > All Programs > Accessories > Calculator ကို ဖြင့္ပါ။ ပံုမွန္အသံုးျပဳသူေတြ
အတြက္ ဖြင့္ဖြင့္ခ်င္းမွာ Standard view နဲ႔ပြင့္ပါမယ္။ View menu ေအာက္က Scientific ကို ေရြးလိုက္ရင္ ပိုၿပီးမ်ားတဲ့ ခလုတ္ေတြ
ရရွိလာပါမယ္။
Calculator ကို ေမာက္စ္ခလုတ္ႏွိပ္ၿပီး သံုးႏိုင္သလို ကီးဘုတ္ကတဆင့္လည္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။ အေပါင္း (+) အႏုတ္ (-) အေျမာက္ (*)
အစား (/) တို႔အတြက္က အတူတူဘဲျဖစ္ၿပီး ညီမွ်ျခင္း (=) အတြက္ကိုေတာ့ ကီးဘုတ္မွာဆိုရင္ Enter key ကို သံုးရပါမယ္။
Character map
အသံုးနည္းနဲ႔ သေကၤတေတြ၊ အကၡရာစာလံုးေတြ ရွာဖို႔အတြက္ Character map ကုိ သံုးရပါမယ္။
Start > All Programs > Accessories > System Tools > Character map ကို ဖြင့္ပါ။
အဲဒီေနရာမွာ Character map ရွိမေနဘူးဆိုရင္
1. Start > Control Panel ကို ဖြင့္ပါ။ Add Remove Programs ကို ဖြင့္ပါ။
8 Windows XP
2. Add Remove Windows Components ကို ဖြင့္ပါ။ Accessories and utilities ကို ေရြးၿပီး Details ကို ဖြင့္ပါ။
3. ေနာက္ထပ္ Accessories ကို ေရြးၿပီး Details ကို ဖြင့္ပါ။ Character Map ကို အမွတ္ျခစ္ၿပီး OK လုပ္ပါ
Basic Windows XP course for
Childern’s Development Centre
2 Windows XP
Table of Content
1. Fundamental of a Computer ..........................................1
2. Hardware......................................................................1
3. Software.......................................................................1
4. Mouse ..........................................................................1
5. Keyboard ......................................................................2
6. Drives...........................................................................4
7. Windows.......................................................................4
8. Desktop ........................................................................4
9. Start botton ..................................................................5
10. Shortcut icon.................................................................5
11. Drives size ....................................................................5
12. Explorer........................................................................5
13. Folder...........................................................................6
14. Font .............................................................................6
15. Recycle bin ...................................................................6
16. Calculator .....................................................................7
17. Character map ..............................................................7
Create: Mae Tao Clinic’s Computer Team
mail: kyawcross@gmail.com
web: www.zwekabin.org
ဤမွတ္စု၏ တစိတ္တပိုင္းကို ျဖစ္ေစ၊ အျပည့္အစံုကိုျဖစ္ေစ လြတ္လပ္စြာ ကူးယူျဖန္႔ေ၀ခြင့္ျပဳသည္။
Windows XP 1
Fundamental of a Computer
Hardware
ကြန္ျပဴတာတလံုးရဲ႕ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕ႏိုင္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ျပဴတာတလံုးမွာပါတဲ့ အေျခခံပစၥည္းေတြကေတာ့
1. Monitor (ေမာ္နီတာ) - ကြန္ျပဴတာမွာ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြကို ျမင္ရဖို႔အတြက္ပါ။
2. CPU (Central Processing Unit) - ကြန္ျပဴတာ တခုလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ဆက္စပ္ ေပးသူပါ။
3. Keyboard (ကီးဘုတ္) - သူ႕ေပၚက ခလုတ္ေတြကို ႏွိပ္ရင္းနဲ႔ စာေတြ႐ိုက္ဖို႔၊ ကြန္ျပဴတာကို ခိုင္းေစဖို႔ အသံုးျပဳပါတယ္။
4. Mouse (ေမာက္စ္) - ကြန္ျပဴတာကို ခိုင္းေစအမိန္႔ေပးဖို႔ပါ။
ဒါေတြအားလံုးဟာ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕ႏိုင္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ဟာ့ဒ္၀ဲ လို႔ ေခၚပါတယ္။
Software
ကြန္ျပဴတာကို ခိုင္းေစအမိန္႔ေပးႏိုင္တဲ့ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕မရေသာ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အျခားတဘက္မွာေတာ့ ေဆာ့၀ဲ ဆိုတာရွိပါတယ္။ သူကေတာ့ လက္နဲ႕ကိုင္တြယ္ ထိေတြ႕ လို႔မရ။ ... ကြန္ျပဴတာကို မိမိလိုအပ္ရာ
လိုက္ၿပီး လုပ္ေပးေအာင္ ခိုင္းေစ အမိန္႔ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိလိုအပ္ခ်က္နဲ႔အညီ သင့္ေတာ္တဲ့ ေဆာ့၀ဲ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို သံုးၾကရမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ- စာရင္းဇယားေတြျပဳစုဖို႔ဆိုရင္ MS Excel ေတြကို သံုးမယ္။ အစီရင္ခံစာေတြ ႐ိုက္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ MS Word, Adobe PageMaker
စတာေတြကို သံုးမယ္ေပါ့ေလ။ ဓာတ္ပံု၊ ႐ုပ္ပံုေတြ ျပင္ဆင္တည္းျဖတ္ဖို႔ ဆိုရင္ေတာ့ Adobe Photoshop, Corel PhotoPaint
စတာေတြကို သံုးရမယ္ေပါ့။
Mouse
ေမာက္စ္မွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုရင္ ဘယ္ ညာ ခလုတ္ ၂ ခု ရွိပါတယ္။
ေမာက္စ္ကို ႏွိပ္တာ (ကလစ္လုပ္တာ) ၃ မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
Click - ႐ိုး႐ိုးကလစ္လုပ္တာကိုေျပာတာပါ။ (တခုခုကို ေ႐ြးခ်ယ္လိုတဲ့အခါမွာ သံုးပါမယ္ ...)
Double Click - ကလစ္ ၂ ခ်က္ဆက္တိုက္ ျမန္ျမန္လုပ္ရပါမယ္။ (တခုခုကို ဖြင့္လိုတဲ့အခါမွာ သံုးပါမယ္ ...)
Right Click - ညာဘက္ျခမ္းက ခလုတ္ကို ကလစ္လုပ္ရပါမယ္။ (ပိုၿပီးျမန္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ရဖို႔အတြက္ pop menu ကို
ေခၚခ်င္တဲ့အခါမွာ သံုးပါမယ္ ...)
2 Windows XP
ေမာက္စ္ ေလ့က်င့္ဖို႔အတြက္
Start > Control Panel > Mouse ကို ဖြင့္ၿပီး Double Click ေလ့က်င့္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာဘဲ Double Click ရဲ႕ အျမန္ႏႈန္းကို
ခ်ိန္ညႇိႏိုင္ပါတယ္။
Paint
ေမာက္စ္ေလ့က်င့္ဖို႔အတြက္ ေနာက္ထပ္တခုကေတာ့ Paint ကို အသံုးျပဳဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
Start > All Programs > Accessories > Paint ကို ဖြင့္ပါ။ အဲဒီမွာ ႐ုပ္ပံုေတြ ဆြဲၾကည့္ပါ။ အေရာင္ေတြ ျဖည့္ၾကည့္ပါ။ စာေတြ
႐ိုက္ၾကည့္ပါ။
· Tool bar ထဲမွာ Pencil, Brush စတာေတြ ရွိပါတယ္။ တခုခုကို ကလစ္ပါ။
· အေရာင္ယူဖို႔အတြက္ ေအာက္ဆံုးနားက Color bar မွာ ႀကိဳက္ရာအေရာင္ကို ကလစ္ပါ။
· Drawing area ထဲမွာ ႏွစ္သက္ရာ ပံုေတြ ဆြဲႏိုင္ပါၿပီ။
· ျပင္ဆင္ခ်င္တာ ဖ်က္ခ်င္တာရွိရင္ Tool bar ထဲမွာ Eraser (ခဲဖ်က္) ရွိပါတယ္။ သူ႕ကို ကလစ္ၿပီး ကိုယ္ဖ်က္ခ်င္တဲ့
အရာေတြေပၚမွာ ေမာက္စ္ကို ဖိဆြဲေပးပါ။
· စာ႐ိုက္ဖို႔အတြက္ကေတာ့ "A" ပံုစံနဲ႔ျပထားတဲ့ tool ကို ယူၿပီး ႐ိုက္ရပါမယ္။
Keyboard
ကြန္ျပဴတာကို အမိန္႔ေပးေစခိုင္းဖို႔ စာေတြ႐ိုက္ဖို႔အတြက္ အဓိက အသံုးျပဳရမွာ Keyboard ပါ။ မသိမျဖစ္ သိထားရမယ့္ keys ေတြနဲ႔
သူတို႔ရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပံုေတြကို ေသခ်ာမွတ္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။
· ပံုမွန္အားျဖင့္ ကီးဘုတ္ေတြမွာ key ၁၀၁-လံုးရွိပါတယ္။
· Esc - escape key လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းတခုမွ ထြက္ဖို႔အတြက္ သူ႕ကိုႏွိပ္ပါ။
Windows XP 3
· F1, F2 ကေန F12 အထိ ရွိပါတယ္။ သီးျခား ေဆာင္႐ြက္ခ်က္မ်ားအတြက္ အသံုးျပဳဖို႔ပါ။ (ဥပမာ - F1- Help, F2-
Rename)
· Tab - စာ႐ိုက္တဲ့အခါမွာ အကြာအေ၀း ညီညီညာညာ ျခားခ်င္တဲ့အခါမွာ သံုးရပါမယ္။
· Caps Lock - စာလံုးႀကီးသက္သက္ ႐ိုက္ခ်င္တဲ့အခါမွာ သူ႕ကိုအရင္ႏွိပ္ပါ။ ၿပီးမွ စာ႐ိုက္ပါ။
· Shift - စာလုးံႀကီး ႐ိုက္ခ်င္ရင္ Shift ကို ဖိထားရင္း အကၡရာစာလုံးကိုပါ တၿပိဳင္တည္း ႐ိုက္ရပါမယ္။
· Ctrl - Control ကြန္ထ႐ိုးလ္ ျဖစ္ပါတယ္။
Alt - Alternate ေအာ္လ္တာနိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔တခုခုနဲ႔ အကၡရာတခုခုနဲ႔ တြဲၿပီးႏွိပ္ရင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တခုကို ပိုၿပီးျမန္ျမန္ရေစပါမယ္။
ဥပမာ -
Ctrl + Esc > Start Menu ဖြင့္ေပးပါမယ္။
Alt + Tab > Switch Program ဖြင့္ထားတဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို တခုကေနတခု ေျပာင္းဖြင့္ေပးပါမယ္။
Ctrl + S > Save ဖိုင္ကို သိမ္းဆည္းေပးပါမယ္။
Alt + F > File menu ဖိုင္မီႏူးကို ဖြင့္ေပးပါမယ္။
Ctrl + Alt + Delete ကြန္ျပဴတာကို အစကေန ျပန္ဖြင့္ခိုင္းတဲ့အခါ သံုးပါတယ္။
· Space bar - အကၡရာ တလံုးစာ ေနရာျခား ေပးပါမယ္။
· Back space - Insertion point ဘယ္ဘက္က စာလံုးေတြကို ဖ်က္ေပးပါမယ္။
· Delete - Insertion point ညာဘက္က စာလံုးေတြကို ဖ်က္ေပးပါမယ္။
· Status Lights - Num lock, Caps lock ေတြ ဖြင့္ထား / မထား သိႏိုင္ဖို႔ပါ။
· Numeric keys - Num lock မီး လင္းေနမယ္ဆိုရင္ ဂဏန္းေတြ ႐ိုက္ႏိုင္ပါမယ္။ မီးမလင္းေနရင္ Mouse အစား
အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
· Arrow keys - cursor ေနရာေရႊ႕ဖို႔ပါ။
· Enter - ကြန္ျပဴတာကို ဆက္လက္အလုပ္လုပ္ရန္ ညႊန္ၾကားဖို႔။ စာ႐ိုက္ေနစဥ္ ျဖစ္ရင္ စာပိုဒ္အသစ္ စ႐ိုက္ျခင္းကို
ျဖစ္ေစပါမယ္။
· Home / End ဘယ္ ပ႐ိုဂရမ္မွာမဆို စာ႐ိုက္ေနတဲ့အခါမွာ cursor ကို စာေၾကာင္းရဲ႕ ေရွ႕ဆံုး / ေနာက္ဆံုးကို ပို႔ေပးမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။
4 Windows XP
Drives
ကြန္ျပဴတာထဲမွာ အခ်က္အလက္ေတြ သိမ္းဆည္းတဲ့ေနရာျဖစ္တဲ့ Hard disk နဲ႔ အျခား Disk အားလံုးကို Drive ေတြ လို႔ဘဲ
ေခၚပါတယ္။ ဥပမာ - Drive C, Drive D စသျဖင့္ပါ။
ကြန္ျပဴတာ တလံုးရဲ႕ အေျခခံ Drive ေတြကေတာ့ …
· Local Disk C
· Local Disk D
· CD/DVD Drive E
· Removable Disk F စသျဖင့္ ရွိပါမယ္။
Local Disk ေတြက ပထမဆံုးလာမွာ ျဖစ္ၿပီး CD Drive က ဒုတိယနဲ႔ သူတို႔ေနာက္မွာမွ Removable Drive တို႔ လိုက္လာပါမယ္။
ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုရင္ေတာ့ C, D, E, F, G … Z စသျဖင့္ အစဥ္လိုက္ဘဲ ရွိပါမယ္။
· Local Disk က အမ်ားအားျဖင့္ C, D ဆိုၿပီး ၂ ခုခြဲထားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ C တခုတည္းလည္း ထားႏိုင္သလို C, D, E
စသျဖင့္လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ထားႏိုင္ပါတယ္။
· CD/DVD Drive က်ေနာ့ Local ရဲ႕ ေနာက္မွ စေပၚပါမယ္။ Local C တခုတည္းဆိုရင္ CD/DVD က D ျဖစ္ပါမယ္။ Local C,
D ႏွစ္ခုဆိုရင္ CD/DVD က E ျဖစ္ပါမယ္။
· Removable က်ေတာ့ CD/DVD က E ျဖစ္ရင္ Removable က F ျဖစ္ပါမယ္။
Windows
Windows ဆိုတာ Operation System (OS) တခုပါ။ စက္ဖြင့္စနစ္ လို႔ ဆိုၾကပါစို႔။ ဒီေန႔အသံုးမ်ားတဲ့ OS ေတြကေတာ့ Windows,
Linux, OS X တို႔ပါ။ အျခား OS ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အခုေလ့လာၾကမွာကေတာ့ Windows XP ပါ။ XP ဆိုတာကေတာ့
eXperience ကို ဆိုလိုတာပါ။
Desktop
Monitor's screen ကို Desktop လို႔ ေခၚပါတယ္။
· Desktop ရဲ႕ ေအာက္ဆံုးမွာ Start menu bar ရွိတယ္။
o Start menu bar ဆိုတာ Start ေရးထားတဲ့ အျပာေရာင္အတန္း တခုလံုး ျဖစ္ပါတယ္။
o ဘယ္ဘက္ေဒါင့္မွာ Start botton ပါတယ္။ ကိုယ္ဖြင့္ခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ေတြဆီကို ေရာက္ေအာင္ သြားဖို႔အတြက္
သူ႕ကို ကလစ္လုပ္ရပါမယ္။
o Start botton ရဲ႕ေဘးမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ Window Media Player နဲ႔ အျခား ပ႐ိုဂရမ္အခ်ိဳ႕ကို ေတြ႕ရမွာပါ။
ကိုယ္အသံုးမ်ားမယ္ထင္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို လြယ္လြယ္နဲ႔ ျမန္ျမန္ရယူႏိုင္ေအာင္ အဲဒီေနရာမွာ လာၿပီး
ထားႏိုင္ပါတယ္။
o အလယ္ပိုင္းမွာေတာ့ လက္ရွိဖြင့္ထားတဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို ေဖာ္ျပေနပါမယ္။
o ညာဘက္ေဒါင့္မွာေတာ့ System tray ရွိပါတယ္။ Day - Date – Time ကစၿပီးေတာ့ အသံုးမ်ားမယ့္၊
လိုအပ္မယ့္ icons ေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူယူႏိုင္ဖို႔ ျပထားတာေတြ႕ရပါမယ္။
· အလယ္ဘက္မွာ icons ေတြရွိတယ္။
o icon ဆိုတာ သက္ဆိုင္ရာ Application program အသံုးခ် ပ႐ိုဂရမ္ တခုစီကို ကိုယ္စားျပဳထားတာျဖစ္ၿပီး icon
တခုကို ဖြင့္လိုက္ရင္ သက္ဆိုင္ရာ ပ႐ိုဂရမ္ တခုပြင့္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။
Windows XP 5
Start botton
ကြန္ျပဴတာကို ပိတ္ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ လိုခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ တခုခုကို ဖြင့္ဖို႔ေတြကို ဒီကေနစၿပီး လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
· ကြန္ျပဴတာကို ပိတ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ Start > Turn Off Computer > Turn Off ဆိုၿပီး အဆင့္ဆင့္ ကလစ္လုပ္ေပးရပါမယ္။
· ပ႐ိုဂရမ္တခုကို ဖြင့္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ Start > All Programs ကတဆင့္ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ကို လိုက္ရွာၿပီးေတာ့
ကလစ္လုပ္ရပါမယ္။
· ကိုယ္ဖြင့္ခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ရဲ႕ ကိုယ္စားျပဳ icon တခုဟာ ဒက္စ္ေတာ့ ေပၚမွာ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ အဲဒီ အိုင္ကြန္ကို
တိုက္႐ိုက္ဖြင့္ႏိုင္ပါတယ္။
Shortcut icon
အသံုးမ်ားမယ့္ ပ႐ိုဂရမ္ေတြကို ဒက္စေတာ့ေပၚ ေရွာ့ကတ္အိုင္ကြန္ ပို႔ထားေပးရင္ အေ၀းႀကီးေလွ်ာက္သြားဖြင့္ ေနဖို႔မလိုေတာ့ဘဲ
ဒက္စေတာ့ ေပၚကေနဘဲ တိုက္႐ိုက္ဖြင့္ႏိုင္ပါတယ္။
· Start > All Programs ကေနတဆင့္ လိုခ်င္တဲ့ ပ႐ိုဂရမ္ ေရာက္ေအာင္သြားပါ။ ေတြ႕ၿပီဆိုရင္ သူ႕ကို Right Click > Send
to > Desktop (Create Shortcut) ကို ကလစ္လုပ္လိုက္တာနဲ႔ အိုေကသြားပါၿပီ။
Drives မ်ားႏွင့္ ဖိုင္မ်ား၏ အရြယ္အစား
Drive ေတြနဲ႔ ဖိုင္ေတြရဲ႕ အရြယ္အစားကို သိဖို႔အတြက္ (ဥပမာ- Drive C)
1. My Computer ကို ဖြင့္ပါ။
2. Drive C ေပၚမွာ Right Click > Properties ကို ကလစ္ပါ။
3. အျပာေရာင္ ေဖာ္ျပထားတာက အသံုးျပဳၿပီးတဲ့ အရြယ္အစား (Used space) ျဖစ္ၿပီး ခရမ္းေရာင္က်ေတာ့ က်န္ရွိေနေသးတဲ့
ေနရာလြတ္ အရြယ္အစား (Free space) ပါ။
4. စုစုေပါင္း အရြယ္အစား (Total space) ကိုေတာ့ Capacity ဆိုၿပီး ေအာက္ဆံုးမွာ ေဖာ္ျပထားပါမယ္။
5. Local Disk, Removable Disk, CD/DVD စတာေတြအားလံုးရဲ႕ Space ကို ဒီနည္းနဲ႔ စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။
6. ဖိုင္တခုရဲ႕ အရြယ္အစား ဘယ္ေလာက္ရွိတာလဲ ဆိုတာကိုလည္း ဒီနည္းနဲ႔ဘဲ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
Unit of size in computer
စာလံုးတလံုး / Space bar တခ်က္ကို 1 bit လို႔ တြက္ပါတယ္။ 8 bit မွာ 1 byte စသျဖင့္ တြက္ခ်က္ပံုကို ေအာက္မွာၾကည့္ပါ။
8 bit = 1 byte
1024 bytes = 1 kilo byte (KB)
1024 kilo bytes = 1 mega byte (MB)
1024 mega bytes = 1 gega byte (GB)
Explorer
Explorer ကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ ကြန္ျပဴတာထဲမွာ ဖိုင္ေတြ ဖိုလ္ဒါေတြ ဘယ္ေနရာမွာ ထားရွိသလဲဆိုတာကို ၾကည့္ဖို႔၊ လိုအပ္ရင္ ဖိုင္ေတြ
ဖိုလ္ဒါေတြကို အမည္ေျပာင္းဖို႔၊ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းေပးဖို႔ေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
My Computer > Right Click > Explorer ကို ကလစ္လုပ္ပါ။ Explorer window ပြင့္လာပါမယ္။
6 Windows XP
ဘယ္ဘက္ျခမ္းမွာ
· Desktop
· My Document
· Local Disk C, Local Disk D စတာေတြကို ေတြ႕ရပါမယ္။
အဲဒီထဲက တခုခုကို ကလစ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ညာဘက္ျခမ္းမွာ သက္ဆိုင္ရာ ဖိုင္ေတြ ဖိုလ္ဒါေတြ ေပၚလာပါမယ္။ ဥပမာ My Document
ကို ကလစ္လိုက္ရင္ ညာဘက္ျခမ္းမွာ My Document ထဲ ရွိတဲ့ ဖိုင္ေတြအားလံုးေပၚလာမွာပါ။
Folder
ဖိုလ္ဒါအသစ္တခု ရယူဖို႔ Explorer ကို ဖြင့္ပါ။ ဥပမာ Drive D ထဲမွာ ဖိုလ္ဒါအသစ္ ရယူခ်င္တယ္ဆိုရင္
1. Explorer ကတဆင့္ Drive D ကို ဖြင့္ပါ။ (Explorer ရဲ႕ ဘယ္ဘက္ျခမ္းမွာ Drive D ကို ကလစ္။ ညာဘက္ျခမ္းမွာ Drive D
ထဲက ဖိုင္ေတြ ဖိုလ္ဒါေတြ ျမင္ေနရပါမယ္။)
2. ညာဘက္ျခမ္းထဲက ေနရာအလြတ္တေနရာမွာ Right Click > New > Folders ကို ကလစ္ပါ။
3. ေပၚလာတဲ့ New Folder အစား ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့ အမည္တခု ႐ိုက္ထည့္ေပးပါ။ ၿပီးရင္ အျခားတေနရာရာမွာ ေမာက္စ္ကလစ္
လုပ္လိုက္ရင္ ေပးခဲ့တဲ့အမည္နဲ႔ ဖိုလ္ဒါတခုရလာပါၿပီ။
4. ဖိုလ္ဒါကို အမည္ျပန္ေျပာင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ အဲဒီဖိုလ္ဒါေပၚမွာ Right Click > Rename ကို ကလစ္ၿပီး ႀကိဳက္တဲ့အမည္
ျပန္ေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။ ဖိုင္ေတြကိုလည္း ဒီနည္းနဲ႔ အမည္ေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။
5. ဖ်က္ခ်င္တဲ့ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါတခုကို Right Click > Delete လုပ္ၿပီး ဖ်က္ႏိုင္ပါတယ္။
6. ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ တခုကို ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေရႊ႕ခ်င္တဲ့ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါကို ေမာက္စ္နဲ႔ဖိဆြဲၿပီး ေရႊ႕ခ်င္တဲ့ေနရာကို
တိုက္႐ိုက္ ေရႊ႕ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ My Document ထဲက ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါတခုကို Drive D ထဲ ေရႊ႕ေျပာင္းတာမ်ိဳး
လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ (Right Click > Send to လုပ္ျခင္းနဲ႔လည္း ေရႊ႕ေျပာင္းေပးႏိုင္ပါတယ္။)
7. ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါေတြကို ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းတဲ့အခါ အသစ္ေျပာင္းတဲ့ ေနရာနဲ႔ မူလေနရာတို႔ဟာ Drive တခုထဲမွာ ျဖစ္တယ္ဆိုရင္
မူလေနရာမွာ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ မက်န္ေတာ့ပါဘူး။ Drive မတူရင္ေတာ့ မူလေနရာမွာလည္း ေကာ္ပီတခု က်န္ခဲ့ပါမယ္။
8. ေျပာင္းေရႊ႕ခ်င္တဲ့ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါကို Right Click > Copy / Cut လုပ္ၿပီး အသစ္ထားမယ့္ေနရာမွာ Right Click > Paste
လုပ္ျခင္းနဲ႔လည္း ေရႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။ (Copy လုပ္ရင္ မူလေနရာမွာ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ က်န္ေနဦးမွာျဖစ္ၿပီး Cut လုပ္ခဲ့ရင္
မူလေနရာမွာ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ မက်န္ေတာ့ပါဘူး။)
Fonts
ေဖာင့္ဆိုတာ စာလံုးပံုစံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာစာ၊ ကရင္စာ စသျဖင့္ ႐ိုက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ စက္ထဲမွာ ျမန္မာေဖာင့္၊ ကရင္ေဖာင့္
ရွိထားရပါမယ္။ ေဖာင့္မရွိေသးရင္ စက္ထဲကို ေဖာင့္ထည့္သြင္းေပး (Font install) ရပါမယ္။
1. Explorer ကို သံုးၿပီး ထည့္သြင္းခ်င္တဲ့ ေဖာင့္ကို Right Click > Copy လုပ္ပါ။
2. My Computer > Drive C > Windows > Fonts ဖိုလ္ဒါထဲမွာ Right Click > Paste လုပ္ပါ။ ဒါဆို ေဖာင့္ထည့္သြင္း
ၿပီးပါၿပီ။
3. Fonts ဖိုလ္ဒါကို Start > Control Panel > Fonts ဆိုၿပီးလည္း သြားေရာက္ ဖြင့္ႏိုင္ပါတယ္။
Recycle bin
ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါ တခုခုကို Delete လုပ္မယ္ဆိုရင္ တကယ္ဖ်က္မွာလား / မဖ်က္ဘူးလားဆိုတာကို ကြန္ျပဴတာက ေမးပါတယ္။ အဲဒီ မွာ
Yes ကို ကလစ္ရင္ ဖ်က္မွာျဖစ္ၿပီး No ဆိုရင္ မဖ်က္ေတာ့ပါ။
ဖ်က္ပစ္လိုက္တဲ့ ဖိုင္ / ဖိုလ္ဒါေတြကို ကြန္ျပဴတာကေန တခါတည္း အၿပီးအပိုင္ ဖ်က္ပစ္လိုက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ Recycle bin လို႔
ေခၚတဲ့ အမိႈက္ပံုးထဲမွာ ေခတၱ သိမ္းဆည္းထား ေပးပါမယ္။ လိုအပ္ရင္ Recycle bin ကိုဖြင့္ၿပီး ကိုယ့္ရဲ့ဖိုင္ကို Right Click > Restore
လုပ္ေပးလိုက္ရင္ အဲဒီဖိုင္ဟာ မူလ ရွိခဲ့တဲ့ေနရာကို ျပန္ေရာက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ အဲဒီဖိုင္ကို ျပန္အသံုးျပဳႏိုင္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
မူလရွိခဲ့တဲ့ေနရာကို ျပန္ရွာရတာ အခက္အခဲ ရွိမယ္ဆိုရင္ Right Click > Cut လုပ္ၿပီး ကိုယ္ျပန္ထားခ်င္တဲ့ေနရာမွာ Right Click >
Paste လုပ္ျခင္းနဲ႔လည္း ဖ်က္ၿပီးသားဖိုင္ေတြကို ျပန္အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
ဖိုင္တခုကို ကြန္ျပဴတာထဲကေန အၿပီးအပိုင္ ဖ်က္ပစ္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ Recycle bin ကို Right Click > Empty Recycle Bin
လုပ္ပါ။ ဒါဆို အၿပီးအပိုင္ ဖ်က္ပစ္လိုက္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Windows XP 7
Calculator
ဂဏန္းတြက္စက္ အသံုးျပဳဖို႔လိုတယ္ဆိုရင္ Start > All Programs > Accessories > Calculator ကို ဖြင့္ပါ။ ပံုမွန္အသံုးျပဳသူေတြ
အတြက္ ဖြင့္ဖြင့္ခ်င္းမွာ Standard view နဲ႔ပြင့္ပါမယ္။ View menu ေအာက္က Scientific ကို ေရြးလိုက္ရင္ ပိုၿပီးမ်ားတဲ့ ခလုတ္ေတြ
ရရွိလာပါမယ္။
Calculator ကို ေမာက္စ္ခလုတ္ႏွိပ္ၿပီး သံုးႏိုင္သလို ကီးဘုတ္ကတဆင့္လည္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။ အေပါင္း (+) အႏုတ္ (-) အေျမာက္ (*)
အစား (/) တို႔အတြက္က အတူတူဘဲျဖစ္ၿပီး ညီမွ်ျခင္း (=) အတြက္ကိုေတာ့ ကီးဘုတ္မွာဆိုရင္ Enter key ကို သံုးရပါမယ္။
Character map
အသံုးနည္းနဲ႔ သေကၤတေတြ၊ အကၡရာစာလံုးေတြ ရွာဖို႔အတြက္ Character map ကုိ သံုးရပါမယ္။
Start > All Programs > Accessories > System Tools > Character map ကို ဖြင့္ပါ။
အဲဒီေနရာမွာ Character map ရွိမေနဘူးဆိုရင္
1. Start > Control Panel ကို ဖြင့္ပါ။ Add Remove Programs ကို ဖြင့္ပါ။
8 Windows XP
2. Add Remove Windows Components ကို ဖြင့္ပါ။ Accessories and utilities ကို ေရြးၿပီး Details ကို ဖြင့္ပါ။
3. ေနာက္ထပ္ Accessories ကို ေရြးၿပီး Details ကို ဖြင့္ပါ။ Character Map ကို အမွတ္ျခစ္ၿပီး OK လုပ္ပါ
No comments:
Post a Comment